چهار فانوس

سازمان وکالت، شبکه‌ای ارتباطی متشکل از امام معصوم(ع) و عده‌ای از شیعیان نزدیک و وفادار به امام(ع) که تقریبا همزمان با روی کار آمدن بنی عباس (۱۳۲ق.) و عصر امام صادق(ع) تأسیس، و با فرارسیدن عصر غیبت کبری و وفات علی بن محمد سمری آخرین سفیر امام عصر علیه‌السلام (۳۲۹ق) منحل شد.

این سازمان نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای در پیشبرد اهداف امامان معصوم علیهم السلام داشته است. ساختار و شالوده این سازمان به ظاهر برای جمع‌آوری و تحویل وجوه شرعی و پاسخگویی به مسائل و شبهات شیعیان به وجود آمد. کتاب سازمان وکالت به این موضوع پرداخته است.

سرکوب و خفقان شدید بنی عباس و لزوم حفظ ارتباط بین امام و جامعه شیعی، باعث شکل گیری سازمان وکالت شد. سازمان وکالت شبکه ارتباطی گسترده و پیچیده بین امام و شیعیان، به واسطه عده مشخص و معدودی از یاران وفادار امام است که از زمان امام صادق علیه السلام به تدریج شکل گرفته و در عصر غیبت صغری به اوج خود رسید.

اقتضای پنهانی این جریان و آفت روزگار، اطلاعات کمی از نایبان امام زمان را به ما رسانده، ولی شرایط خاص آن عصر و جزئیات محدود تاریخی نکات بسیار ارزشمند و کاربردی در خود دارد که دستمایه مرحوم «سعید تشکری» برای نگارش رمانی به نام «چهارفانوس» و با موضوع نواب حضرت شده است.