حرص و طمع/اخلاق ربانی

معرفی:

آیت الله مجتبی از دهه شصت تا سال 1391 به تربیت و تادیب عموم مومنین پرداختند و جلسات درس اخلاق ایشان همواره یکی از محبوب‌ترین جلسات دینی در تهران بوده است. حال پس از رحلت این عالم ربانی مباحث این سی سال در حال تدوین به شکل کتاب است تا خیل عظیم‌تری از مشتاقان تربیت الهی بتوانند از مباحث استاد استفاده نمایند. یکی از مجموعه‌هایی که تاکنون منتشر گردیده مجموعه اخلاق ربانی است که خود چندین زیرمجموعه دارد. در هر زیرمجموعه یکی از رئوس گمراهی و هلاکت انسان محور قرار گرفته و استاد پیرامون آن در جلسات متعدد صحبت کرده‌اند و براساس آیات و روایات به شناساندن آن و شیوه درمانش پرداخته‌اند. از جمله مباحث اخلاق ربانی مجموعه تادیب شهوت است که خود در ده جلد منتشر گردیده است.

در یکی دیگر از سلسله بحث های شهوات استاد تهرانی به سراغ دو گناه «حرص و طمع» رفته اند. گناهانی که خود می توانند ریشه بسیاری از گناهان دیگر باشند و انسان را به سمت پلیدی های بیشتر سوق دهند. همچون دیگر مباحث استاد در این دوره ایشان به همان سبک به سراغ حرص رفته اند. ابتدای معنای آن را توضیح می دهند تا مخاطب فهم درستی از گناه داشته باشد سپس تاثیرات انجام این گناه را براساس آیات و روایت ذکر می کنند. در ادامه ریشه های حرص در وجود انسان را توضیح می دهند تا کم کم وارد بحث معالجه علمی و عملی این بیماری اخلاقی شوند. که در واقع درمان اصلی این بیماری با استغنا است. هرچند دشمن قناعت نیز طمع است و استاد راهکارهایی برای اینکه انسان در دام طمع مال دنیا و دیگر شهوات نیافتد نیز توضیحات مبسوطی ارائه می دهند.

گزیده کتاب:

مسئله دیگری که علمای اخلاق از نظر عملی توصیه می‌کنند این است که انسان از دو عمل اسراف و تبذیر پرهیز کند. بحث اسراف و تبذیر بحثی نسبتاً طولانی است که باید در بحث اتفاق مطرح شود؛ اما به طور خلاصه اسراف به معنای مصرف بی‌جا است. مثلاً ممکن است که انسان در مورد غذا و خوراکش، از نظر کیفی اقتصاد را رعایت کند؛ ولی از نظر کمی بیش از نیاز مزاجش مصرف کند. علمای اخلاق توصیه می‌کنند که انسان جلوی این کارها را بگیرد تا به حرص مبتلا نشود یا اگر مبتلا شده، درمان شود.